Kişisel farkındalık ne kadar önemlidir?

“Başkalarını tanımak bilgeliktir; kişinin kendini bilmesi ise aydınlanmadır.”

Bu sözün sahibi Çinli filozof Lao-Tzu, tüm toplumsal değerleri analiz ederken insanlığa olağanüstü bir aydınlanma felsefesini hatırlatmıştır.

Kişisel farkındalık, duygusal zekanın en önemli unsurlarından biridir. Size kendi duygularınızı ve eylemlerinizi anlama ve kontrol etme yeteneği verir ve bunların başkalarının duygu ve eylemlerini nasıl etkilediğini anlamanıza yardımcı olur.

Kişisel Farkındalık Nedir? sorusunun sürekli gündemde olmasını arzu eden biri olarak bu yazımda bu teknikleri geliştirerek neler elde edeceğimiz üzerinde durmak istiyorum.

Bilim insanları ve psikolojik araştırmalar üzerinde çalışan uzmanlar, 1970’lerin başında ilk büyük öz-farkındalık teorisini yayınladılar. Öz farkındalığın içe bakma, davranışlarınız hakkında derinlemesine düşünme ve ahlaki standartlarınız ve değerlerinizle nasıl uyumlu olduğunu düşünme yeteneği olduğunu söylediler.

Tam anlamıyla adını koymaya çalıştığımızda Öz’ e bakmak olarak yorumlayabileceğim “Öz farkındalık’’ bizi topraklanmış, uyumlu ve odaklanmış halde tutar” felsefesine ulaşmaya çalışıyorum. Örneğin kendini tanıyan ve kendini tam anlamıyla bilen yöneticiler ve hatta liderler, ayakları yere bastığında, görevde kalma ve etraflarındakilere uyum sağlama konusunda verimli ve bilinçli olabilmektedirler. Zihinlerini ve duygularını kontrol edebilen yöneticiler, çevrelerindeki kişilerin kendi bilgilerini ve başarılarını geliştirmelerine yardımcı olabilmektedirler.

Hani bizde çok esprili ve biraz da şiddete benzeyen bir özdeyiş vardır. Şiddet içerdiği anlamına çok katılmasam da özüne değer verdiğim ‘’Sen seni bil sen seni, bilmezsen sen seni, patlatırlar enseni’’ söyleyişi tam anlamıyla bir öz farkındalık yaratmaktadır.

Kişisel farkındalık aynı zamanda size kendi tutumlarınız, görüşleriniz ve bilginiz hakkında daha derin bir anlayış sağlar.

Davranışınız standartlarınızla uyumlu olmadığında kendinizi rahatsız, mutsuz ve olumsuz hissettiğinizi savundular. Aksine, davranışlarınız ve değerleriniz uyumlu olduğunda, kendinizi olumlu ve özgüvenli hissedersiniz.

Kişisel farkındalık, bir lider olarak sahip olabileceğiniz en önemli niteliklerden biridir ve kişisel farkındalık geliştirmek hem kişisel hem de profesyonel yaşamınızda önemlidir.

Aktif iş yaşamımda çoğu zaman ekibimdeki, takım arkadaşlarıma şu soruyu yöneltmekteydim.

Kendini çok iyi tanıyan bir yöneticiyle çalıştın mı?

Çoğu zaman bu sorunun cevabını geri bildirim olarak alamadığımda, o zaman gelin kendimizi tanımaya çalışalım sohbetlerine başlardım.

Çok verimli olabildiğine inandığım bu beyin jimnastiklerinin birinde olumlu bir geri bildirimde bulunan bir arkadaşımızın, ‘’Evet bu konuda kendimi biliyorum. Çok çabuk öfkeleniyordum. İnsanları kırıyordum, üzüyordum ve kendime de zarar veriyordum. Bu konuyu aşabilmek için destek almaya karar verdim ve aldığım destek sonucu kendimi internette araştırma yaparken mindfulness teorisi içerisinde buldum. Bu bir eğitim ve psikolojik destek niteliği taşıyordu. Yaklaşık altı ay gibi bir zaman diliminde bende öfkeden eser kalmadı ve hatta hayata çok olumlu bakmaya başladım. Şu anda evimde ve kendi içimde huzur hissediyorum’’

Bahsi geçen bu kişi, tanıdığım zaman dilimleri içerisinde başkalarının ihtiyaçlarını ve duygularını düşünen, hatalarının sorumluluğunu üstlenen, güçlü yönleri konusunda alçakgönüllü olabilen, asla düşüncesiz şeyler söylemeyen ve sözlerinin ve eylemlerinin başkalarını nasıl etkilediğinin farkında olan bir arkadaşımızdı.

İşte bir eğitimin ve kendinizi tanımanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anlamış ve anlatmıştım.

O sohbetimizin önemli bir bölümünü bu öğreti üzerine yoğunlaştırarak birçok arkadaşımızın bu teknikten yararlanmasını sağlayabilmiştik. Neydi o teknik kısaca bakarak konuyu sizlere de sunmak istedim.

NLP (Neuro Linguistic Programming), ülkemizde, Sinir Dili Programlaması olarak adlandırılır. Zihni kontrol altına alma yöntemi olarak bilinen tüm problemlerin üstesinden gelebilecek bir uygulamadır. Kişisel beceri ile yeteneklerin ortaya çıkarılması ve pekiştirilmesinde kullanılan NLP, algılama, duygu, düşünme ve davranış süreçlerini bilinçli hale getiren, yapıcı bir şekilde geliştirmede kullanılan bir dizi yöntem içerir.

Hepimiz, çocukluğumuzdan beri öğrendiğimiz ve bize hizmet etmeyen düşünceler ve inanç kalıplarıyla yaşamaya devam ediyoruz. Bunu öğrenilmiş çaresizlikler olarak da adlandırabiliriz.

İşte bu tür öğretiler ve özellikle NLP teknikleri, bu tür bilinçaltımızdaki kodları, alışkanlıkları, davranışları, söylemleri değiştirmenizi ve yaşamınızı daha iyi bir yere dönüştürmenizi sağlar.

Bunun içerisinde en önemli desteği de Mindfulness (Farkındalık) öğretisi beslemektedir.

Mindfulness sadece meditasyon değildir. Farkındalığı, meditasyonun ötesindeki pratiklerle tüm yaşamına aktardığın bir yaşam biçimidir.

Düşüncelerin duygularını, duyguların davranışlarını, davranışların da elde ettiğin sonuçları yaratır. Farkındalık çalışmaları ile düşüncelerini fark etmeye ve değiştirmeye başlarsın. Böylece elde ettiğin sonuçlar da tam istediğin gibi olur.

Ve hatta,

Stresini ve öfkeni kontrol etmeye başlarsın,

Daha dingin bir zihinle sağlıklı kararlar almaya başlarsın,

Anda kalarak geçmişin ve geleceğin kaygılarından kurtulursun,

İlişkilerinde olanı olduğu gibi görmeye başlayıp daha sağlıklı bağlar oluşturursun.

Kendine daha çok değer verip; kendine, çevrene ve olanlara daha bilinçli ve pozitif yaklaşırsın.

O zaman kendimizin farkında olmaya başlayalım ve bunu keşfettiğimizde kendimize ve bağlı olarak da etrafımıza da değer ve kalite üretelim.

Çünkü, kişisel farkındalık, hem kişisel hem de profesyonel yaşamınızda faydalar sağlar.

Yaptığınız iş her ne olursa olsun, o işin kalitesi ve verimliliği artar, toplumsal anlayış yarattığınızdan huzurlu bir ortamda sebep olursunuz.

Kalın sağlıcakla,

Sinan Bayraktar  4 Nisan 2023 İstanbul